اینکلوژن‌های خانواده اسپینل (Spinel)
اینکلوژن‌های خانواده اسپینل (Spinel)
اینکلوژن‌های خانواده اسپینل (Spinel) : اسپینل یکی از سنگ‌های قیمتی بسیار زیبا و کمیاب هست که در طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها از جمله قرمز، صورتی، بنفش، آبی، خاکستری و بی‌رنگ یافت می‌شه. ترکیب شیمیایی اسپینل:
MgAl2O4\text{MgAl}_2\text{O}_4 و ساختار بلوری اون ایزومتریک (مکعبی) هست.
بررسی اینکلوژن‌های موجود در اسپینل، یکی از بهترین روش‌ها برای تشخیص طبیعی، سنتتیک یا بهسازی‌شده بودن این گوهره.
🔍 مهم‌ترین اینکلوژن‌ها در اسپینل طبیعی در گوهرشناسی :
1. اکتاهدراهای اکسید آهن (Octahedral Crystals)
-
کریستال‌های ریز، شفاف یا تیره، معمولاً از اکسید آهن (مثل مگنتیت یا هماتیت) هستن.
2. سوزن‌های روتایل (Needle-Like Rutile)
-
رشته‌های باریک و روشن که در برخی اسپینل‌های صورتی و بنفش رویت می‌شن.
-
معمولاً به‌صورت تصادفی و کمتر از یاقوت‌ها پراکنده‌اند.
3. Growth Zoning (مناطق رشد) در گوهرشناسی
-
لایه‌های رنگی یا شفاف و مات که نشان‌دهنده دوره‌های رشد متفاوت در بلور هستند.
-
اغلب در اسپینل‌های رنگی به‌خوبی رویت می‌شن، مخصوصاً در نمونه‌های برمه‌ای و سریلانکایی.
4. درون‌گیرهای مایع یا گاز (Liquid/Gas Inclusions)
5. کریستال‌های جامد از مواد دیگر (Solid Crystals) در گوهرشناسی
6. درون‌گیرهای ناشی از دوقلویی بلوری (Twinning Planes)
-
صفحات داخلی که از همپوشانی دوقلوهای بلوری به وجود اومدن.
-
در زیر نور، این صفحات می‌تونن بازتاب خاصی ایجاد کنن.
🧪 اینکلوژن‌های مصنوعی در اسپینل‌های سنتتیک در گوهرشناسی :
اسپینل سنتتیک (به‌ویژه نوع شعله‌ای یا Flame Fusion) اینکلوژن‌های مشخص و قابل تشخیصی داره:
🔸 Curved Striae (نوارهای منحنی)
-
خطوط رشد خمیده و موازی که فقط در اسپینل‌های سنتتیک دیده می‌شن.
🔸 حباب‌های گازی گرد (Gas Bubbles)
-
به صورت حباب‌های گرد و بزرگ، معمولاً در اسپینل‌های مورد تولید به روش حرارتی وجود دارند.
📌 جدول مقایسه‌ای اینکلوژن‌ها در اسپینل طبیعی و سنتتیک
🔴 اینکلوژن‌ها در اسپینل (Spinel Inclusions) در گوهرشناسی
اسپینل، اگرچه در گذشته به اشتباه به‌جای یاقوت در تاج‌ها و جواهرات سلطنتی به کار می‌رفت، امروزه به‌عنوان یک گوهر مستقل و ارزشمند شناخته می‌شود. یکی از ویژگی‌های متمایز اسپینل، نوع خاص اینکلوژن‌هایی است که به شناسایی طبیعی یا سنتتیک بودن آن کمک زیادی می‌کند.
✳️ انواع رایج اینکلوژن‌ها در اسپینل:
| نوع اینکلوژن | توضیح | منشأ شایع |
| بلورهای اکتاهدرال (Octahedral Crystals) | بلورهای داخلی با ساختار هندسی مشخص | سریلانکا، میانمار |
| ابریشم (Silk-like Needles) | رشته‌هایی شبیه روتیل اما با منشأ دیگر | تاجیکستان، ویتنام |
| ذرات جامد ابرمانند | مجموعه ذرات ریز با پراکندگی منظم | تانزانیا، برمه |
| درون‌گیرهای مایع-گاز دو فازی | حباب‌هایی با حلقه‌های مایع و گاز | اغلب در اسپینل طبیعی |
| خطوط رشد انحنادار | در اسپینل سنتتیک رایج است (مخصوصاً شعله‌ای) | سنتتیک |
🧪 نقش اینکلوژن‌ها در شناسایی اسپینل در گوهرشناسی :
- وجود بلورهای اکتاهدرال منظم معمولاً نشانه‌ی اسپینل طبیعی است.
- خطوط رشد منحنی یا انحنادار معمولاً در اسپینل سنتتیک شعله‌ای رویت می‌شوند.
- اسپینل‌های طبیعی معمولاً فاقد ابریشم واقعی هستند، اما ممکن است رشته‌هایی شبیه آن داشته باشند.
خوانده و نتیجه گیری شده توسط تیم ابزار نوین از مقالات موسسه GIA
اولین دیدگاه را ثبت کنید