خانواده فلدسپار (Feldspar):راهنمای کامل

Mehran Jafari
آخرین بروز رسانی: 16 تیر 1404
بدون دیدگاه
3 دقیقه زمان مطالعه

Rate this post

 

خانواده فلدسپار (Feldspar):راهنمای کامل

مروری جامع بر ساختار، انواع، اینکلوژن‌ها، مشابه‌ها و تشخیص

خانواده فلدسپار (Feldspar):راهنمای کامل ؛ فلدسپار (Feldspar) بزرگ‌ترین گروه کانی‌های زمین‌ساختی و معدنی روی زمین است. این خانواده شامل چندین عضو مهم مانند آفکاس (Microcline–Orthoclase)، آلبیت (Albite)، و لبرادوریت است. بیشتر این کانی‌ها، سیستم بلوری مونکلینیک یا ترایگونال دارند و منشورهایی با ساختار تکرارشونده ایجاد می‌کنند.

ویژگی‌های فیزیکی مشترک

  • سختی: حدود 6 تا 6.5 (مقیاس موس)
  • ضریب شکست نور (RI): بین 1.518 تا 1.540 بسته به نوع
  • چگالی: تقریباً 2.56–2.67
  • پلوروکرواسیسم: معمولاً ضعیف یا نامشهود
  • شکنندگی: شکافت دوگانه در طول صفحه‌های کریستالی

انواع اصلی فلدسپار

1. آفکاس (Microcline و Orthoclase)

رایج‌ترین انواع سنگ دگرگونی و سنگ‌های گرانیتی، با رنگ‌های سفید تا کِرِم. Microcline منشوری‌تر و دارای خطوط متقاطع مخصوص است.

2. آلبیت (Albite)

سبک‌ترین عضو خانواده با رنگ سفید تا خاکستری. در سنگ‌های گرانیتی و رسوبات یافت می‌شود و در جواهرسازی کمتر مصرف می‌شود.

3. لابرادوریت (Labradorite)

رنگین‌کمانی چشم‌گیر به نام لابرادورسنس دارد و برای زیورآلات نیمه‌قیمتی که جلوه خاص دارند بسیار محبوب است.

اینکلوژن‌ها در فلدسپار

  • خطوط پرلیتی: صفحات متقاطع ریز در Microcline
  • رگه‌های مایع یا گاز: به صورت اینکلوژن‌های سیالاتی
  • ذرات مینرال ثانویه: کوارتز، میکا یا کلسیت در درون آن‌ها

بهسازی و درمان

  • پولیش سطحی: ایجاد شفافیت بیشتر بخصوص در لابرادوریت‌ها
  • روکش UV یا رنگ‌آمیزی: برای افزایش درخشندگی اما مقاومت کم در برابر خط خش

مشابه‌های طبیعی و مصنوعی

  • کوارتز صنعتی بلورین: براساس RI و سختی متفاوت است.
  • فلدسپار مصنوعی: در صنعت سرامیک تولید می‌شود، معمولاً فاقد اینکلوژن‌های طبیعی است.
  • لابرادوریت پوشش‌دار: برای افزایش درخشندگی، ولی درخشندگی مصنوعی و کم دوام دارد.

ابزارها و روش تشخیص فلدسپار

  1. پلاریسکوپ: برای تعیین سیستم بلوری مونکلینیک/تریگونال
  2. رفرکتومتر: RI 1.518–1.540 بسته به نوع
  3. میکروسکوپ یا لوپ 10×: برای تشخیص خطوط متقاطع، اینکلوژن‌های سیالاتی و ذرات ثانویه
  4. UV Lamp: لابرادورسنس در لابرادوریت قابل مشاهده است
  5. Diamond Selector: برای بررسی سختی و تشخیص جواهرات قوی‌تر

کاربردها و نگهداری

  • Aفکاس و آلبیت: اغلب در صنایع سرامیک؛ کمتر به‌صورت جواهر استفاده می‌شوند.
  • لابرادوریت: در زیورآلات استثنایی استفاده می‌شوند و جلوگیری از خراش و ضربه مهم است.
  • تمیزکاری با آب گرم و صابون آسان است؛ از مواد قلیایی قوی بپرهیزید.

جمع‌بندی

خانواده فلدسپار نشان‌دهنده ترکیبی از ساختار بلوری زیبا، انواع گوناگون و جلوه‌های نوری جذاب مثل لابرادورسنس است. با ابزارهای دقیق گوهرشناسی مانند پلاریسکوپ، رفرکتومتر، میکروسکوپ و UV می‌توان مشخصات واقعی آن‌ها را از مشابه‌های مصنوعی تشخیص داد. این دانش برای علاقه‌مندان و متخصصان، کلید اطمینان در خرید و نگهداری مناسب است.

 

بدون دیدگاه
اشتراک گذاری
اشتراک‌گذاری
با استفاده از روش‌های زیر می‌توانید این صفحه را با دوستان خود به اشتراک بگذارید.