پودرهای طلاسازی
پودرهای طلاسازی
تنه کار
تنه کار چیست؟
پودر تنه کار (Flux Powder):
پودر تنه کار یک ماده شیمیایی است که از آن بصورت پودر، محلول مایع و خمیر در فرآیند “لحیم کاری و جوشکاری طلا و نقره” با هدف پاکسازی و آماده‌سازی سطح فلزات استفاده میشود. این پودر معمولاً شامل موادی مانند فلوریدهای آمینیوم، کلریدهای روی و اکسید روی است.
علت استفاده از تنه کار زرگری
در “طلا و جواهرسازی” به دلایل زیر از “تنه کار” در لحیم کاری و جوشکاری استفاده میشود:
- پاک کردن سطح لحیم کاری و جوشکاری از اکسید و آلاینده‌های حاصل از حرارت
- کمک به فرآیند جوشکاری و لحیم کاری با کاهش سطح “نقطه ذوب”
- افزایش سطح چسبندگی و اتصال دو قطعه
- کاهش سطح تشعشع نور قرمز
- حلوگیری از پاشش مواد در حین جوشکاری
نحوه استفاده از تنه کار طلا و نقره
پودر تنه کار: از ” پودر تنه کار طلاسازی” می‌توان بصورت پودر و یا محلول در آب استفاده کرد. سطح کار را تمیز میکنیم و به مقداری پودر آغشته میکنیم و یا مقداری از پودر را در آب میریزیم. آنرا میجوشانیم و لحیم و سطح کار را با محلول آغشته میکنیم .
محلول آماده: سطح کار و لحیم مورد استفاده را به محلول آماده بازاری آغشته کرده و استفاده کنید.
خمیر تنه کار: مقداری از خمیر را روی محل مورد نظر ریخته و استفاده کنید.
نکات ضروری قبل از استفاده
قبل از استفاده از “تنه کار در طلا و جواهرسازی” بایستی یکسری نکات رعایت شود که عبارت است از:
۱. آماده‌سازی سطح: قبل از استفاده از پودر تنه کار، سطح قطعات باید به طور کامل تمیز شده و از چربی، زنگ و ذرات خارجی دیگر پاک شود. این کار می‌تواند با استفاده از مواد شوینده و روشهای مکانیکی مانند سوهان کاری و سمباده زنی صورت گیرد.
۲. محل کار با حرارت یکنواخت و بصورت آرام گرم شود
۳. خنک‌کاری: پس از ذوب شدن پودر و ایجاد اتصال میان قطعات، قطعات به طور کنترل شده خنک می‌شوند تا جامد شوند. این مرحله مهم است زیرا سرعت خنک شدن می‌تواند تأثیر زیادی بر خواص و استحکام اتصال داشته باشد.
راه‌های تمیز کردن سطح کار
برای تمیز کردن سطح قطعات قبل از استفاده از تنه کار، می‌توان از مواد شوینده و روشهای مختلف استفاده کرد. در زیر تعدادی از مواد و روشهای معمول برای تمیز کردن سطح قطعات در طلاسازی را ذکر میکنیم:
۱. الکل ایزوپروپیلیک (IPA): الکل ایزوپروپیلیک یک ماده شیمیایی است که به عنوان حلال و تمیز کننده موثر چربی‌ها، روغن‌ها و ذرات خارجی استفاده میشود.
۲. مواد شوینده صنعتی: برخی مواد شیمیایی مخصوص صنعت مانند دی‌اکسید کربن، تری کلرواتیلن، هیدروکربن‌های نفتی و اترهای مختلف، به عنوان حلال‌ها و تمیز کننده‌ها در صنایع مختلف استفاده می‌شوند.
۳. ذوغاب: ذوغاب یک محلول اسیدی مورد استفاده در صنعت زرگری است که از آن برای تمیز کردن قطعات استفاده میشود.
۴. آب و شوینده: در برخی موارد ساده، استفاده از آب و شوینده مایع نیز می‌تواند کافی باشد. با استفاده از برس نرم و مسواک قطعات را با آب و شوینده بشویید تا آلاینده‌ها و چربی‌ها از سطح قطعات برداشته شوند.
۵. سوهان و سمباده: در برخی موارد، استفاده از سوهان و سمباده نرم می‌تواند برای پاک کردن سطح قطعات مفید باشد.
نکته آموزشی
چند نکته آموزشی تکمیلی
برای درست کردن “آب تنه کار” علاوه بر پودر تنه کار مقداری به آن اسید بوریک اضافه کنید با این کار علاوه بر اینکه قدرت پاک کنندگی تنه کار افزایش می‌یابد مدت زمان ماندگاری اب تنه کار(کریستالی نشدن محلول) افزایش پیدا می‌کند.
استفاده زیاد از تنه کار در لحیم کاری یا جوشکاری باعث میشود لایه‌ای از آن روی کار تشکیل شده و اتصال بین قطعات بدرستی انجام نشود.
برای جوشکاری‌های زیاد مثل جوش دادن حلقه‌های زنجیر از آب تنه کار استفاده کنید بدین نحو که پس از چیدن حلقه‌ها روی تخته نسوز لحیم‌های برش خورده را در آب تنه‌کار زده و روی حلقه‌ها چیده سپس حرارت دهید.
اسید بوریک به عنوان پوششی برای سطوح طلا و فلزات برای محافظت از آنها در برابر اکسیداسیون و بهبود کیفیت و ظاهر کلی طلا کاربرد دارد. در واقع این ماده نقش مهمی در ساخت جواهرات و سایر محصولات فلزی ایفا می‌کند.
اسید بوریک در طلاسازی
اسید بوریک در طلاسازی در طی فرآیندهای ذوب و پالایش نقش محوری دارد. عملکرد اصلی این ماده تسهیل حذف ناخالصی‌ها، جلوگیری از تشکیل رسوبات و عمل به عنوان یک عامل اکسید کننده است.
هنگامی که فلزات در معرض دمای بالا قرار می‌گیرند، تمایل به واکنش با اکسیژن موجود در هوا دارند که منجر به اکسیداسیون میشود. بنابراین رسوبات نامطلوب در سطح فلز ایجاد می‌گردد.
با اعمال یک لایه نازک اسید بوریک که اغلب با الکل ترکیب میشود، یک پوشش محافظ روی فلز پدید می‌آید. این پوشش از طلا در حین عملیات گرمایش و لحیم کاری محافظت می‌نماید.
اسید بوریک
اسید بوریک که در بخش فروش مواد شیمیایی صنعتی قابل تهیه است، با بیرون کشیدن ناخالصی‌ها و جلوگیری از ادغام آنها در محصول نهایی، تمیزی فلز را در مراحل ذوب و ریخته‌گری افزایش می‌دهد.
به ویژه در پاکسازی فلز مذاب از اکسیدها و سایر عناصر خارجی که خلوص و ظاهر طلا و سایر فلزات را از بین می‌برند، مؤثر است.
اسید بوریک چیست؟
اسید بوریک یا اسید ارتوبوریک ترکیبی است که از بور، هیدروژن و اکسیژن با فرمول شیمیایی B(OH)3 ساخته میشود. این ماده با نام‌های دیگری مانند هیدروژن ارتو بورات نیز شناخته می‌گردد.
اسید بوریک یک پودر کریستالی و سفید و محلول در آب است. اسید بوریک در صنعت طلاسازی به دلیل خواص منحصر به فرد کاربرد دارد.
مهمترین نقش اسید بوریک در صنعت طلاسازی
مهمترین نقش اسید بوریک در طلاسازی در فرآیند ذوب و پالایش است. این ماده برای کاهش نقطه ذوب سنگ معدن طلا استفاده میشود و به آسانی از سایر ناخالصی‌ها تفکیک می‌گردد. همچنین اسید بوریک در ایجاد یک سطح صاف و بدون جرم روی فلز مذاب موثر می‌باشد. لذا کارایی فرآیند پالایش بهبود می‌یابد.
علاوه بر موارد فوق، اسید بوریک به عنوان یک عامل شستشو در صنعت طلاسازی کاربرد دارد. اغلب این ماده برای کمک به حل شدن و استخراج طلا از سنگ‌های اطراف، روی توده‌های سنگ معدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
توانایی این ترکیب در تشکیل کمپلکس‌های قوی با یون‌های فلزی، اسید بوریک را به عامل موثری برای جداسازی طلا از سایر کانی‌های موجود در سنگ معدن مبدل می‌سازد. فرآیند لیچینگ گام مهمی در استخراج طلا از شکل خام آن است و اسید بوریک نقش مهمی در کارآمدتر و موثرتر کردن این فرآیند دارد.
دلایل استفاده از اسید بوریک در طلاسازی
اسید بوریک در طلاسازی به عنوان ماده‌ای که در کاهش نقطه ذوب فلز موثر می‌باشد، کاربرد دارد. هنگامی که اسید بوریک به طلا اضافه میشود، یک لایه شیشه‌ای روی سطح فلز ایجاد می‌کند و در جلوگیری از اکسیداسیون و بهبود جریان فلز مذاب عمل می‌نماید.
وجود این ماده در فرآیندهای ساخت طلا مانند لحیم کاری و ریخته‌گری مهم است، زیرا در اطمینان از تمیز و صاف بودن روی محصول نهایی تاثیر دارد. همچنین اسید بوریک موجب میشود طلای مذاب راحت‌تر در قالب‌ها و اشکال پیچیده جریان یابد. بنابراین این ترکیب یک جزء ضروری در ساخت جواهرات و زیور آلات پیچیده و دقیق می‌باشد.
کاربرد اسید بوریک در طلاسازی
اسید بوریک در طلاسازی برای کمک به تسهیل ذوب و ریختن فلز استفاده میشود. هنگامی که با بوراکس ترکیب می‌گردد، یک مخلوط یوتکتیک ایجاد می‌کند که نقطه ذوب کمی دارد.
این امر در کاهش میزان گرمای مورد نیاز برای ذوب طلا موثر می‌باشد و از نظر مصرف انرژی کارآمدتر و مقرون به صرفه‌تر است. همچنین اسید بوریک در جلوگیری از اکسید شدن طلا در طول فرآیند ذوب تاثیر دارد و فلز خالص و عاری از ناخالصی‌ها باقی می‌گذارد.
علاوه بر موارد فوق، این ماده به عنوان پوششی برای قالب‌ها در طلاسازی نیز استفاده میشود. این پوشش باعث میشود طلا به سطوح تجهیزات نچسبد. حذف محصول نهایی پس از جامد شدن آسان‌تر می‌گردد.
اسید بوریک با ایجاد مانعی بین طلا و قالب، امکان ریخته‌گری و شکل‌دهی دقیق‌تر فلز را فراهم می‌کند و در نتیجه محصول نهایی با کیفیت بالاتری را به همراه دارد.
نحوه استفاده از اسید بوریک در طلاسازی
استفاده از اسید بوریک در طلاسازی در درجه اول برای فرایندهای لحیم کاری و ذوب فلزاتی مانند طلا و نقره بسیار مهم است. قبل از اینکه یک صنعتگر این فرآیندها را شروع کند، فلز را با ترکیبی از اسید بوریک و الکل می‌پوشاند تا مانعی در برابر اکسیداسیون ایجاد کند.
هنگامی که فلز گرم میشود، ترکیب اسید بوریک واکنش نشان می‌دهد و از تعامل سطح فلز با اکسیژن موجود در هوا جلوگیری می‌نماید. لذا این لایه محافظ تمیز ماندن سطح فلز را تضمین می‌کند. همچنین هنگام ذوب طلا، اسید بوریک به داخل قالب پاشیده میشود که جریان فلز مذاب را افزایش می‌دهد و در بیرون کشیدن ناخالصی‌ها تاثیر دارد. در نتیجه محصول نهایی خالص‌تر میشود.
روش به کار گرفته شده توسط طلاسازان مستلزم ترکیب کردن اسید بوریک با الکل برای تولید دوغاب است که سپس روی قطعات طلا اعمال میشود. بازرگانی اسپوتا از وارد کنندگان و تامین کنندگان اصلی اسید بوریک در ایران می‌باشد.
جمع بندی
اسید بوریک (H3BO3) به عنوان یک کاتالیست در ساخت طلا عمل می‌کند و با تشکیل یک پوشش شیشه‌ای روی سطح فلز مذاب، جریان طلای مذاب را تقویت می‌نماید. بنابراین ناخالصی‌ها را از بین می‌برد.
این پوشش شیشه‌ای از ترکیبی از اسید بوریک و اکسیدهای فلزی تشکیل می‌گردد که روی طلا شناور است و به راحتی می‌توان آن را تمیز کرد. استفاده از اسید بوریک به عنوان یک کاتالیست، خلوص و کیفیت محصول نهایی طلا را افزایش می‌دهد.
خالص سازی طلا و همچنین استفاده از آن در حکاکی، تشکیل پتینه و تمیز کردن، آن را به ابزاری ارزشمند در فرآیند طلاسازی تبدیل می کند. با این حال، درک خطرات مرتبط با استفاده از آن و انجام اقدامات احتیاطی لازم برای اطمینان از ایمنی و مسئولیت زیست محیطی مهم است. در مجموع، کاربرد اسید سولفوریک در طلاسازی گواهی بر نبوغ و مهارت طلاسازان در طول تاریخ است.
سوالات متداول کاربرد اسید سولفوریک در طلاسازی
- آیا استفاده از اسید سولفوریک در طلاسازی بی خطر است؟
اسید سولفوریک ماده ای بسیار خورنده و خطرناک است که در صورت عدم استفاده صحیح می تواند باعث سوختگی شدید و سایر مشکلات سلامتی شود. با این حال، با حمل و دفع مناسب، استفاده از اسید سولفوریک در طلاسازی می تواند بی خطر و موثر باشد. - هدف از استفاده از اسید سولفوریک در طلاسازی چیست؟
اسید سولفوریک در درجه اول برای تمیز کردن و تصفیه طلا و همچنین برای حکاکی و تشکیل پتینه استفاده می شود. این اسید بسیار خورنده است و می تواند بسیاری از فلزات را در خود حل کند و آن را به ابزاری ارزشمند در فرآیند طلاسازی تبدیل کند. - استفاده از اسید سولفوریک در طلاسازی چه خطراتی دارد؟
خطرات اصلی مرتبط با استفاده از اسید سولفوریک در طلاسازی، خطرات سلامتی و پیامدهای زیست محیطی است. اسید سولفوریک یک ماده بسیار سمی است که در صورت عدم استفاده صحیح می تواند باعث سوختگی شدید و سایر مشکلات سلامتی شود. علاوه بر این، اسید بسیار سمی است و در صورت عدم دفع صحیح می تواند به محیط زیست آسیب برساند. طلافروشان باید مراقب باشند که زباله های حاوی اسید سولفوریک را به شیوه ای ایمن و مسئولانه دفع کنند.
بوراکس یا بوره چیست؟
پودر بوراکس یا بوره کمک ذوب با فرمول شیمیایی Na2H4B4O9.nH2O(عموما 8 یا 10 آبه) یک ماده سفید پودری است که به نام‌های سدیم بورات، سدیم تترابورات یا تترابورات دی سدیم نیز شناخته میشود. این ماده ترکیبی از بور، سدیم و اکسیژن است. به دو فرم بوراکس مایع و پودری در تولید محصولات مختلف کاربرد دارد. بوراکس مایع به دو شکل پنتاهیدرات و دکاهیدرات موجود است. اصطلاح بوراکس بیشتر برای تنه کار جوشکاری به کار میرود و بوره به عنوان کمک ذوب هست که گاهی به اشتباه به جای هم به کار میروند. هر چند پایه و اساس مواد اولیه بوره یا بوراکس تنه کار یکسان است. بوره به عنوان سرباره گیر نیز به کار میرود.
اسید بوریک نیز از همان ترکیب شیمیایی بوراکس ساخته شده است و حتی شبیه آن است. امابوراکس معمولا در تمیز کردن استفاده می شود، اسید بوریک عمدتا به عنوان یک آفت کش استفاده می شود. اسید بوریک حشرات را با هدف قرار دادن معده و سیستم عصبی آنها می کشد. بوراکس با عناصری مانند مس،کبالت، کروم، منگنز و نیکل ترکیبات رنگی ایجاد می کند در گذشته برای رنگ آمیزی سفال از آن استفاده می کردند.
توجه: هر دو بوراکس و اسید بوریک به شکل پودر می توانند در صورت بلعیدن مضر باشند، به ویژه برای کودکان. همچنین می توانند پوست را تحریک کنند.
کاربردهای بوراکس:
-
مصارف خانگی بوراکس
شناخته شده ترین کاربرد بوراکس به عنوان یک پاک کننده است، اما می تواند در بسیاری از محصولات خانگی دیگر نیز به کار رود، از جمله: خمیر دندان ها و دهانشویه های تخصصی، لوازم آرایشی مانند لوسیون ها، کرم های پوست، مرطوب کننده ها، کرم های ضد آفتاب و محصولات مراقبت از آکنه.
- رنگ و لعاب سرامیکی
- علفکش ها
- یکی از مواد تشکیل دهنده برای تهیه “اسلایم” ویژه کودکان
- تحقیقات پزشکی
هشدار: بوراکس اگر خود به خود مصرف شود می تواند باعث تهوع، استفراغ و اسهال شود و مقادیر زیاد آن می تواند منجر به شوک و نارسایی کلیه شود.همچنین می‌تواند پوست و چشم‌های شما را تحریک کند، و اگر آن را تنفس کنید می‌تواند به بینی، گلو و ریه‌ها آسیب برساند. اگر اغلب در معرض استفاده از آن هستید، از دستکش و ماسک مناسب استفاده کنید زیرا می‌تواند باعث ایجاد بثورات شده و ممکن است اندام‌های تناسلی مردانه را تحت تاثیر قرار دهد.
بورات ها کاربردهای فراوانی در متالورژی و پالایش طلا دارند. سایر کاربرد های بورات ها جدا از کاربردهای تخصصی مانند تولید آهنرباهای فوق قوی، عبارتند از:
- فلاکس های عالی برای حذف ناخالصی های اکسید از فلزات از جمله طلا
- افزودن به فولاد و آلومینیوم برای تولید آلیاژهای سخت و مقاوم در برابر خوردگی
- جهت تثبیت سرباره های متالورژی
- غیرفعال کردن سطوح آهنی و سایر فلزات جهت کاهش حساسیت آنها به خوردگی
این قابلیت‌ها، بورات‌ها را به یک جزء ارزشمند در تولید جواهرات، سیم‌کشی، خودرو، تأسیسات تصفیه آب و موتورهای توربین بادی تبدیل می‌کند.
- مخلوطی از بوراکس و کلرید آمونیوم به عنوان شار(فلاکس) هنگام جوشکاری آهن و فولاد استفاده می شود. نقطه ذوب اکسید آهن (مقیاس) ناخواسته را کاهش می دهد و به آن اجازه می دهد که خارج شود. بوراکس همچنین هنگام لحیم کاری فلزات جواهرات مانند طلا یا نقره با آب به عنوان یک شار مخلوط می شود.
بوراکس در ذوب طلا چه نقشی دارد؟
یکی از روشهای استخراج طلا روش بوراکس است که از بوراکس به برای خالص‌سازی کنسانتره طلا استفاده می‌کند. با استفاده از بوراکس، آرد جیوه ای تولید نمی شود، در نتیجه بازیافت طلا افزایش می یابد. روش بوراکس جهت استخراج طلا بیش از 30 سال است که توسط کارگران معدن طلا در منطقه Benguet در شمال مانیل در فیلیپین استفاده میشود.
در واقع اولین منطقه ایست که بوراکس به طور رسمی به استفاده شد. برخی معتقدند که در اوایل دهه 1900 نیز به کار میرفت. امروزه این روش به طور فزاینده ای به عنوان جایگزینی مطمئن برای جلوگیری از استفاده گسترده جیوه سمی در استخراج طلای صنعتی به کار می برند.
تلاش برای احیای این روش و گسترش استفاده از آن در حال انجام است. بوراکس ماده ی معدنی ارزانیست و به راحتی در دسترس است و طبق گزارشات معدنچیان طلای بیشتری نسبت به روش استفاده از جیوه بازیابی می شود. این مورد توسط زرگران و جواهر سازانی با کارگاه های کوچک نیز تایید می شود.
نکته مهم: اصطلاح بوراکس یا تنه کار بیشتر برای جوشکاری استفاده میشود. اما به عنوان کمک ذوب کلمه بوره رایج تر است. ماده اولیه بوره همان بوراکس جوشکاری است که تعدادی ماده افزودنی اضافه شد. که از حباب زدن و چسبندگی مذاب به کف بوته های کاسه ای یا بوته های ذوب طلا جلوگیری کند.
هنر پرداخت و رنگ بندی طلا
ابتدا مدل را در ظرف مسی قرمز (کاسه ذغاب) قرار داده و مقداری جوهر نمک (HCL) و یا جوهر گوگرد (H2SO4) همراه با مقداری آب بر روی آن میریزیم، بدین صورت که یک قسمت جوهر نمک یا جوهر گوگرد و 2 قسمت آب.
سپس کاسه ذغاب را روی حرارت ملایم قرار می دهیم تا اینکه پس از مدتی مدل به رنگ زرد برنجی در می آید. مدل را از ظرف در میاوریم و در آب شستشو می دهیم (محلول مورد نظر را می توان در ظرفی پلاستیکی و یا شیشه ای بریزیم و مجدداً برای دفعات بعدی از آن استفاده کنیم.)
باید کاسه ذوغاب را نیز حتماً با آب بشوییم. اگر طلا را مدت زیادی در آن بجوشانیم از وزن طلا کسر می شود که مقرون به صرف نمی باشد.
روشهای مختلف پرداخت می تواند طلا را به رنگهای متفاوتی در بیاورد که رایج ترین آنها در بازار رنگهای زرد و قرمز است.
– قرمز کردن طلا:
در این حالت از ذغاب، مدل را کاملاً خشک کرده و در پودر اسیدبوریک (HBO3) قرار می دهیم تا لایه نازکی روی کار را بپوشاند، سپس آنرا حرارت می دهیم (حرارت در حدی باشد که طلا سرخ نشود)کمی صبر می کنیم تا طلا سرد شود و مجدداً عمل ذغاب را تکرار می کنیم
با این تفاوت که این بار میخواهیم اسیدبوریک روی کار از بین برود و برای این منظور کمی گرم کردن مدل در محلول ذغاب کافیست برای براق کردن و پرداخت نهایی مدل از فرچه سیمی و یا دستگاه پولیش ساچمه استفاده می کنیم.
– زرد کردن طلا:
برای زرد کردن طلا از شوره قلم و شوره دودی استفاده می کنیم.
شوره قلم = یک کیلو شوره + نیم کیلو زاغ + 250 گرم نمک
شوره دودی = یک کیلو نشادر + نیم کیلو شوره
شما می توانید پودر شوره دودی و پودر شوره قلم را به صورت آماده از بازار هم تهیه کنید.
برای زرد کردن ابتدا عمل ذوغاب را انجام میدهیم. مدل را در ظرفی آب میزنیم. بعد آن را در پودر شوره قلم فرو می بریم. بعد آن را روی تخته نسوز میگذاریم و حرارت می دهیم. بر اثر حرارت شوره روی کار کف می کند و به اصطلاح شوره می آید (اگر مدت بیشتری به حرارت دادن ادامه دهیم، شوره بعد از کف کردن روی کار میسوزد).
سپس آن را در آب میاندازیم تا شوره روی آن از بین برود. در این موقع ما طلایی به رنگ زرد مات داریم. که برای براق کاری آن از شوره دودی استفاده می کنیم. این بار مدل را در آب فرو ببریم. آن را در شوره دودی فرو میبریم. سپس به صورت ملایم حرارت می دهیم.
هنگام حرارت دیدن شوره روی کار دود می کند. بعد از مدت کمی که روی حرارت گذاشتیم، مدل را در آب فرو می بریم تا شوره روی آن غبارزایی شود. برای پرداخت نهایی آن را بوسیله دستگاه پولیش ساچمه و یا فرچه سیمی کاملاً براق می کنیم. در آخر مدلهای پرداخت کاری طلا را بوسیله خاک اره خشک می کنیم.
اولین دیدگاه را ثبت کنید