بهسازی گوهرسنگ ها به چه معناست؟
آشنایی کامل با روش‌ها و کاربردها
بهسازی گوهرسنگ ها به چه معناست؟ در دنیای گوهرشناسی، «بهسازی» به مجموعه‌ای از فرایندهایی اطلاق می‌شود که با هدف افزایش زیبایی، شفافیت، رنگ یا دوام یک سنگ قیمتی انجام می‌گیرد. این عملیات گاهی طبیعی و گاهی کاملاً مصنوعی است، اما نکته مهم، شفاف‌سازی این موضوع هنگام خرید و فروش گوهرسنگ است.
چرا گوهرسنگ‌ها بهسازی می‌شوند؟
بسیاری از گوهرسنگ‌ها در حالت طبیعی، دارای رنگ‌های کمرنگ، ترک‌خوردگی، یا اینکلوژن‌هایی هستند که از ارزش بازار آن‌ها می‌کاهند. با استفاده از تکنیک‌های بهسازی، این نواقص به‌صورت چشمگیر برطرف شده یا کاهش می‌یابند.
مهم‌ترین روش‌های بهسازی در گوهرشناسی
۱. حرارت‌دهی (Heat Treatment) در گوهرشناسی
یکی از رایج‌ترین روش‌هاست که طی آن سنگ در دمای بالا قرار می‌گیرد تا رنگ یا شفافیت آن بهبود یابد.
- سنگ‌های رایج: یاقوت (Ruby)، سفایر (Sapphire)، زیرکن، آمتیست، توپاز
۲. پر کردن شکاف‌ها (Fracture Filling)
در این روش، ترک‌های سطحی یا داخلی سنگ با موادی مانند شیشه، رزین یا روغن پر می‌شوند.
- سنگ‌های رایج: زمرد، الماس
۳. روغن‌کاری (Oiling) در گوهرشناسی
روغن‌کاری به‌ویژه برای زمرد انجام می‌شود تا ترک‌های طبیعی آن محو شود. روغن‌های بی‌رنگ مانند سدر یا رزین‌های خاص استفاده می‌شوند.
۴. نفوذ رنگ (Dyeing)
در این روش، رنگ به درون ساختار متخلخل سنگ نفوذ داده می‌شود.
- سنگ‌های رایج: عقیق، یشم، مرجان، فیروزه
۵. تابش‌دهی (Irradiation) در گوهرشناسی
با استفاده از پرتوهای گاما، الکترون یا نوترون، رنگ سنگ دچار تغییر می‌شود. این فرایند معمولاً با حرارت‌دهی ترکیب می‌شود.
- سنگ‌های رایج: توپاز آبی، الماس
۶. پوشش‌دهی سطحی (Coating)
پوششی نازک از یک ماده خاص روی سطح سنگ اعمال می‌شود تا رنگ آن بهبود یابد یا جلوه‌ای خاص پیدا کند.
- سنگ‌های رایج: توپاز، مروارید، الماس
۷. نفوذ با فلزات (Diffusion Treatment) در گوهرشناسی
در این روش، عنصر رنگ‌زا (مانند تیتانیوم یا کروم) در دمای بالا به سطح سنگ نفوذ داده می‌شود.
- سنگ‌های رایج: سفایر
اهمیت شفاف‌سازی بهسازی‌ها در گوهرشناسی
یکی از اصول اخلاقی در بازار گوهرسنگ، اطلاع‌رسانی صریح درباره عملیات بهسازی انجام‌شده است. برخی روش‌ها مانند حرارت‌دهی، قابل قبول بوده و تأثیر منفی بر قیمت ندارند. اما روش‌هایی مانند پر کردن یا رنگ‌آمیزی می‌تواند ارزش سنگ را کاهش دهد و حتماً باید اطلاع داده شود.
روش‌های شناسایی بهسازی
گوهرشناسان برای شناسایی نوع بهسازی از ابزارهای تخصصی استفاده می‌کنند، از جمله:
- میکروسکوپ گوهرشناسی
- اسپکتروسکوپ
- فیلتر چلسی
- لوپ 10 برابر استاندارد
- پلاریسکوپ
- UV light و لامپ قوی ماوراء بنفش
- دایکروسکوپ
جمع‌بندی
درک صحیح از بهسازی گوهرسنگ‌ها، به خریداران، فروشندگان و متخصصان گوهرشناسی کمک می‌کند تا بتوانند با شفافیت بیشتری در بازار فعالیت کنند. دانستن اینکه یک سنگ بهسازی شده است یا نه، می‌تواند به طور مستقیم بر قیمت، ماندگاری و اصالت آن تأثیر بگذارد.
اولین دیدگاه را ثبت کنید